Statystyczny Polak w 2016 r. wyprodukował 303 kg odpadów. To prawie o 20 kg więcej niż rok wcześniej. Statystyki jasno wskazują, że ilość produkowanych śmieci rośnie, a przecież założenia były zupełnie inne. Jak przekonuje i do czego dąży Unia Europejska, aż 50 proc. produkowanych śmieci można ponownie wykorzystać. To daje korzyści nie tylko dla środowiska, ale również dla finansów zarówno na poziomie jednostki, jak i całego państwa. Na czym może polegać nowe życie naszych śmieci?

Choć o recyklingu głośno mówi się od wielu lat, wprowadzane są ustawy i rozporządzenia normujące prawo dotyczące wywozu śmieci, które mają skłaniać, a jednocześnie zachęcać Polaków do segregacji śmieci, wciąż wielu z nich wyrzuca je bezmyślnie do jednego pojemnika. Nie liczymy się z tym, jak wygląda i na czym polega wywóz odpadów i nie mamy świadomości, że ten jeden gest sprawia, że szkodzimy środowisku naturalnemu, w którym przecież sami żyjemy.

Dane GUS za 2016 r. wykazały, że statystyczny Polak produkuje 303 kg odpadów rocznie. W 2015 r. było ich 283 kg, a to oznacza, że w ciągu roku produkcja śmieci w przypadku jednego obywatela wzrosła o 20 kg. Co prawda pod tym względem wypadamy znacznie lepiej niż Niemcy, gdzie na jednego mieszkańca przypada ponad 600 kg rocznie, ale tak naprawdę ważne jest nie to, ile śmieci produkujemy, ale jaką ich część ponownie wykorzystujemy. W Polsce jest to 26 proc., w Niemczech 64 proc. – te liczby najlepiej pokazują, że choć produkujemy mniej śmieci, to zdecydowanie gorzej sobie z nimi radzimy. Kluczem do sukcesu jest dobrze zorganizowany wywóz odpadów.

Jest to tym bardziej niepokojące, że recykling to oszczędności. Ponowne wykorzystanie odpadów pozwoli nam nie tylko ograniczyć wydatki w gospodarstwie domowym, ale i przyniesie realne zyski. Przede wszystkim jednak śmieci stanowią odnawialne źródło energii, które dla wielu państw może okazać się rozwiązaniem ich problemów i uniezależnienie się od innych krajów. Dobrze posegregowane odpady zamiast na wysypisko śmieci trafiają do spalarni, gdzie przetwarzane są na energię cieplną, która trafia do naszych kaloryferów lub biogaz. Tylko w samej Warszawie działa kilka takich zakładów, a w planach jest budowa kolejnych.

Najłatwiej jednak mechanizm recyklingu przedstawić na przykładzie opakowań wykonanych ze szkła, papieru i aluminium. Każdy z tych surowców w pełni nadaje się do ponownego wykorzystania. Przetwarzane są ponownie na opakowania lub produkty pochodne – np. odpady papierowe przerabiane są na tekturę lub papier toaletowy, z aluminium powstają garnki czy kosze na śmieci, a ze szkła kafle kuchenne czy izolacja ścienna. Wszystko to pozwala też ograniczyć eksploatację zasobów naturalnych.

Co ważne z odpadów można również pozyskać materiał na ubrania. Fundacja PlasticsEurope Polska w jednej ze swoich kampanii namawiała do recyklingu tworzyw sztucznych. Jako przykład podawała wykorzystanie butelek PET na bluzy z polaru, czy przetwarzanie plastikowych torebek na energię elektryczną – jedna torba pozwoli wyprodukować energię potrzebną na oświetlenie pokoju 60-watową żarówką przez 10 minut. Co ważne, fundacja zwraca uwagę na to, że przetwarzanie tworzyw sztucznych ma o wiele lepszy wpływ na środowisko niż ich składowanie.

Na tym jednak nie kończą się możliwości, jakie daje dobrze zorganizowany wywóz śmieci. Ten obejmuje również tak problematyczne odpady, jak gruz. – Remont czy rozbiórka naturalnie wiążą się z „produkcją” gruzu, z którym wielu z nas nie wie, co zrobić – wyjaśnia właściciel firmy Klin z Warszawy, zajmującej się gospodarką odpadami, w tym wywozem gruzu. Gruz możemy wykorzystać przede wszystkim w dalszych pracach budowlanych jako kruszywo do mieszanek betonowych. Ten materiał doskonale sprawdzi się również w ogrodzie. Możemy wykorzystać go do utwardzania ścieżek ogrodowych lub stworzenia skalniaka. Gruz sprawdzi się również jako materiał na studnię chłonną do odprowadzania deszczówki. Jeśli jednak nie znajdziemy dla niego zastosowania na własnym podwórku, możemy wywóz gruzu również powierzyć firmie budowlanej – gruz posłuży np. do utwardzania dróg, tworzenia fundamentów domów czy mostów. Dzisiaj odbiór gruzu zlecimy tylko jednym telefonem.

Te przykłady pokazują, że możliwości recyklingu są wręcz nieograniczone. Odpady okazują się bowiem nowym, uniwersalnym surowcem, który wykorzystać można na wielu polach działalności. A szkoda z niego nie skorzystać, skoro produkujemy go w takich ilościach.