Łatwe zapamiętywanie to jedna z najbardziej pożądanych umiejętności. Nie ulega wątpliwości, że dobra pamięć ułatwia codzienne funkcjonowanie, jest nieoceniona podczas nauki, wykonywania obowiązków w pracy i domu oraz jest sprzymierzeńcem na drodze do sukcesu. Obecnie często mówi się o tzw. pamięci fotograficznej, która odpowiedzialna jest właśnie za sprawne zapamiętywanie. Zazwyczaj używamy tego pojęcia, nie znając jego dokładnego znaczenia. Ogólnie rzecz ujmując, jest to wyjątkowa zdolność zapamiętywania informacji utrwalonych w postaci graficznej, obrazów, ludzi, miejsc, dźwięków.
Wyobraźnia ejdetyczna
Fachowym określeniem pamięci fotograficznej stosowanym przez psychologów jest wyobraźnia ejdetyczna, a osoby ją posiadające to mnemoniści .Obrazy ejdetyczne nieco różnią się od obrazów fotograficznych. Przedstawiają najważniejsze i najatrakcyjniejsze cechy obiektu, są niejako doświadczane i przechowywane w pamięci tak, że dokładnie można je przywołać i mieć w każdej chwili przed oczami. Jedno spojrzenie wystarczy, by zapamiętać dany obraz oraz dokładnie odtworzyć go w rzeczywistości. Mówi się również, że pamięć ejdetyczna to żywa wyobraźnia.
Pamięć fotograficzna u dzieci
Wyobraźnią ejdetyczną obdarzone jest jedynie 0,1 % osób dorosłych, ale 8% dzieci w wieku 8-12 lat. Istnieje więc podejrzenie, że zdolność tę utracą się wraz z wiekiem. Możliwe, że pamięć fotograficzna zanika przez system edukacji szkolnej, który wymusza zapamiętywanie samych faktów, nie popartych doświadczeniem zmysłowym, praktyką. W szkole nie wykorzystuje się kreatywności i wyobraźni dziecka i nie kładzie się dużego nacisku na rozwój pamięci u dzieci. Istnieje również hipoteza, że dojrzewanie i rozwój mózgu uniemożliwia funkcjonowanie wyobraźni ejdetycznej, dlatego wraz z wiekiem tracimy ją w wyniku naturalnych procesów. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie – przeprowadzano np. badania, podczas których pobudzając mózg wstrząsami elektrycznymi, przywoływano u pacjentów obrazy ejdetyczne – dokładne, żywe wspomnienia, sztucznie zainicjowano pamięć fotograficzną. Wciąż jednak nie znaleziono odpowiedzi na pytanie, dlaczego mnemoniści potrafią zapamiętać tak wiele informacji, z którymi zetknęli się jednorazowo, a inni ludzie nie. Badania nad pamięcią fotograficzną wciąż są obiektem zainteresowań neuropsychologów.
Jak można ćwiczyć pamięć?
Rzecz jasna wyobraźni ejdetycznej nie da się nauczyć, ale można ćwiczyć swój umysł oraz rozwijać zdolność zapamiętywania za pomocą mnemotechnik. Ułatwiają one zapamiętywanie i przechowywanie informacji. Najkorzystniej jest stosować je w okresie dziecięcym, kiedy nasz umysł jest najbardziej chłonny. Jedną z propozycji jest arytmetyka mentalna. Są to zajęcia pozaszkolne, na których najmłodsi przy pomocy liczydła, a potem w pamięci wykonują skomplikowane rachunki. Podczas ćwiczeń tworzą się nowe połączenia neuronalne, które usprawniają pamięć.
