Sprawozdanie finansowe to zestawienie zawierające najważniejsze informacje dotyczące działalności przedsiębiorstwa. Jak, jako prawnik działu prawnego przedsiębiorstwa lub kancelarii świadczącej usługi przedsiębiorcom, skutecznie analizować ten dokument? Jak na podstawie zawartych w nim danych ocenić sytuację finansową podmiotu bez wykształcenia finansowego?
Sprawozdanie finansowe to dokument, który w usystematyzowany sposób ukazuje sytuację ekonomiczną podmiotu gospodarczego, najczęściej – w skali roku. Zawarte w nim dane są miarodajnym wskaźnikiem kondycji przedsiębiorstwa. Sprawozdanie finansowe jest dokumentem istotnym nie tylko dla zarządu przedsiębiorstwa, potencjalnych inwestorów, klientów czy pożyczkodawców, ale także dla organów kontroli skarbowej. Do sporządzania sprawozdań finansowych zobligowane są wszystkie podmioty, na które przepisy prawa finansowego nakładają obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych. Obowiązek ten dotyczy też firm, które dobrowolnie wybrały taki sposób prowadzenia ewidencji. Wymóg tworzenia sprawozdań finansowych może dotyczyć więc spółek kapitałowych, spółek osobowych, a także osób fizycznych, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą wpisaną do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Jak czytać sprawozdanie finansowe?
Choć dla osób bez wykształcenia finansowego, do których zaliczają się prawnicy, zrozumienie sprawozdania finansowego może wydawać się niemożliwe, to wystarczy udział w kilkudniowym szkoleniu, aby wszystko stało się przejrzyste i w pełni zrozumiałe. Sprawozdanie finansowe ma usystematyzowaną strukturę i składa się z dwóch kluczowych elementów: bilansu oraz rachunku zysków i strat. Bilans przedsiębiorstwa odzwierciedla stan majątku w chwili sporządzania dokumentu, czyli w tzw. momencie bilansowym. Bilans najczęściej sporządzany jest na początku i końcu roku obrachunkowego. Przedstawiona w nim jest struktura posiadanych przez przedsiębiorstwo aktywów i pasywów. Bilans przedsiębiorstwa uwzględnia:
- Aktywa trwałe:
- wartości niematerialne i prawne;
- aktywa rzeczowe (grunty, budynki, lokale, maszyny, środki transportu itp.);
- inwestycje i należności długoterminowe;
- długoterminowe rozliczenia międzyokresowe.
- Aktywa obrotowe:
- zapasy (m.in.: materiały, półprodukty, gotowe produkty);
- inwestycje i należności długoterminowe;
- krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe.
- Kapitał własny:
- kapitał / fundusz podstawowy,
- kapitał / fundusz zapasowy,
- akcje własne,
- zyski / straty z lat poprzednich.
- Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania:
- rezerwy na zobowiązania podatkowe i emerytalne;
- zobowiązania długoterminowe (m.in.: zobowiązania wynikające z emisji papierów wartościowych, kredyty, pożyczki);
- zobowiązania krótkoterminowe (m.in.: zobowiązania podatkowe, celne , ubezpieczeniowe, wekslowe);
- rozliczenia międzyokresowe.
Rachunek zysków i strat, czyli drugi kluczowy element sprawozdania finansowego, zawiera zestawienie wszystkich operacji finansowych przeprowadzonych przez przedsiębiorstwo w określonym czasie (najczęściej w ciągu roku). Rachunek stanowi kompletne podsumowanie przychodów i kosztów i w czytelny sposób przedstawia zyski lub straty, które są efektem działalności przedsiębiorstwa. Wartość tę otrzymuje się w wyniku różnicy między przychodami ze sprzedaży a kosztami działalności, na które składają się m.in. amortyzacja, koszty materiałów, zużycie energii, należności podatkowe, wynagrodzenia dla pracowników.
Szkolenia dla prawników
Sprawozdania finansowe to nieocenione źródło informacji dla prawników. Analiza tych dokumentów wymaga nie tylko kompetencji prawniczych, ale również szerokiej wiedzy z zakresu finansów. Z tego powodu pracownicy kancelarii i działów prawnych przedsiębiorstw coraz częściej decydują się na szkolenia, podczas których mogą zdobyć umiejętności, które są niezbędne do prawidłowego odczytywania sprawozdań finansowych. Takie szkolenie przygotowała firma szkoleniowa EY Academy of Business. „Akademia Finansów dla Prawników” to kurs, którego program został stworzony z myślą o wszystkich prawnikach, którzy chcą zdobyć praktyczne umiejętności z zakresu finansów. Szkolenie składa się z dwóch modułów:
- Sprawozdanie finansowe – co mówi o sytuacji prawnej, własnościowej i finansowej firmy? Jak i dlaczego prawnik powinien analizować ten dokument?
- Łączenie jednostek gospodarczych – skonsolidowane sprawozdanie finansowe oraz wycena inwestycji, instrumentów kapitałowych i przedsiębiorstw. Rynki finansowe i ich znaczenie dla działalności przedsiębiorstw. Mechanizmy działania i instrumenty typowe dla rynku stopy procentowej i rynku walutowego. Instrumenty pochodne i ich wykorzystanie w zarządzaniu ryzykiem.
Praktyczne umiejętności
Czterodniowe zajęcia łączą elementy wykładu, konwersatorium i ćwiczeń. Prowadzący je trenerzy kładą nacisk na przekazanie praktycznych umiejętności, a teoretyczną wiedzę ilustrują za pomocą przykładów zaczerpniętych z autentycznych sprawozdań firmowych, umów i raportów. Uczestnicy szkolenia biorą udział w analizie case’ów – zdobyte w ten sposób kompetencje mogą zostać wykorzystane w sytuacjach, z którymi prawicy stykają się podczas wykonywania swoich obowiązków. Osoby uczestniczące w zajęciach, dowiedzą się m.in.:
- Jak analizować sprawozdania finansowe, by odczytać z nich najważniejsze informacje?
- W jaki sposób powiązane są ze sobą poszczególne elementy sprawozdania?
- Jak czytać sprawozdanie finansowe, by nie pominąć żadnych istotnych kwestii?
- Jakich metod unikać podczas analizowania dokumentów?
- Gdzie w sprawozdaniu finansowym można znaleźć informacje o składnikach majątkowych z zawyżoną wartością?
- W jaki sposób transakcje wpływają na kształt sprawozdania finansowego?
- Czym kapitał podstawowy różni się od kapitału własnego?
- Czy kapitał podmiotu może być ujemny?
- Co oznaczają fachowe terminy, takie jak D/E, ROE, ROCE, ROA?
- Na czym polega amortyzacja i kiedy należy ją zmodyfikować?
W czasie kursu uczestnicy poznają również najważniejsze krajowe i światowe akty prawne, które regulują zasady tworzenia sprawozdań finansowych – należą do nich m.in. ustawa o rachunkowości, Krajowe Standardy ds. Rachunkowości, Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej oraz US GAAP – amerykańskie standardy rachunkowości). W trakcie zajęć słuchaczom przybliżona zostanie fachowa terminologia angielska używana przez finansistów – m.in. CAPEX, OPEX, EBIT, EBITDA. Uczestnicy poznają także najważniejsze wskaźniki finansowe (m.in. wskaźniki rentowności, wskaźniki płynności, wskaźniki efektywności, wskaźniki struktury kapitału i wypłacalności) i dowiedzą się, jak poprawnie je odczytywać.
Szczegóły dotyczące „Akademii Finansów dla Prawników” znajdziesz na stronie internetowej EY Academy of Business: https://www.academyofbusiness.pl/pl/szkolenia/akademi-finansow-dla-prawnikow,200/. Na stronie dostępny jest dokładny program zajęć oraz formularz zapisów.
Artykuł sponsorowany.
