Tłumaczenie konsekutywne to nie lada wyzwanie dla tłumacza, zwłaszcza takiego, który stawia dopiero swoje pierwsze kroki. Wymaga nie tylko doskonałej znajomości języka obcego, ale także skupienia, podzielności uwagi i pewnego doświadczenia. Bez względu na to czy decydujesz się na tłumaczenia w języku niemieckim czy angielskim, cały proces wygląda tak samo. Możesz skorzystać z ćwiczeń, dzięki którym wyćwiczysz tę umiejętność. Jak więc się przygotować? Jakie ćwiczenia wykonywać i jak często? Oto wszystko, co powinieneś wiedzieć na ten temat.
Czym jest tłumaczenie symultaniczne?
Aby lepiej zrozumieć sens ćwiczeń, warto najpierw zdefiniować pojęcie tłumaczenia konsekutywnego. Jest to rodzaj tłumaczenia ustnego, w którym tłumacz rozpoczyna tłumaczenie tekstu wygłoszonego przez prelegenta dopiero wtedy, gdy ten zakończy swoją wypowiedź. Przemówienie zwykle jest dzielone na części, a tłumacz stoi obok mówcy, słucha jego wypowiedzi i, jeśli jest taka konieczność, robi notatki. Gdy mówca skończy wypowiedź, tłumaczy ją i wygłasza w języku docelowym.
Na czym polega trudność?
Przede wszystkim główna trudność tkwi w długości tekstu – zdarza się, że prelegent przemawia nawet przez kilka minut bez przerwy. Rolą tłumacza jest zapamiętać lub zanotować całą wypowiedź i wyselekcjonować z niej najważniejsze informacje. Wymaga więc umiejętności koncentracji na wykonywanej czynności oraz podzielności uwagi. Nad tymi cechami można z powodzeniem pracować dzięki odpowiednim ćwiczeniom.
Ćwiczenia pamięci
Bez względu na to jaki język wybierzesz i czy będą to tłumaczenia niemieckie, czy angielskie, dobra pamięć to prawdopodobnie najważniejsza cecha tłumacza. Ćwiczenie pamięci warto więc wykonywać codziennie, ale nie musi być ono ściśle tłumaczeniowym ćwiczeniem.
Jedną z technik, których używają tłumacze w celu wyćwiczenia swojej pamięci, jest zabawa w łańcuszek skojarzeniowy. Należy przygotować sobie listę słów, najlepiej w żaden sposób niezwiązanych ze sobą i ułożyć z nich historyjkę, próbując każde kolejne słowo w jakiś sposób powiązać z poprzednim. Jeśli dodatkowo “zobaczymy” tę historię oczyma wyobraźni, jeszcze łatwiej zapamiętamy poszczególne słowa.
Powtarzaj zdania od tyłu
Zacznij od prostych zdań, na przykład “za godzinę skończę pracę” i powtarzaj je od tyłu – “pracę skończę godzinę za”. Choć może się to wydawać zabawne, a nawet absurdalne, ułatwi Ci dokładne zapamiętanie informacji i późniejsze odtworzenie jej. W miarę upływu czasu zauważysz, że proste zdania powtarzasz z coraz większą łatwością – rozpocznij wtedy ćwiczenia trudniejsze, dodając do zdań kolejne wyrazy. Ćwicz codziennie, przy każdej nadarzającej się okazji – w pracy, na spacerze i na zakupach. Zobaczysz, jak szybko dojdziesz do wprawy.
Wykorzystaj haki pamięciowe
Tłumaczenie ustne stanie się prostsze także wtedy, gdy wykorzystasz znaną i szeroko wykorzystywaną technikę haków pamięciowych. O co w niej chodzi? Metoda ta bazuje na wykorzystaniu słów – kluczy, które stają się hasłami mającymi wywołać określone skojarzenia. Do jej zalet należy fakt, iż pozwala nauczyć się przyswajania wiedzy w uporządkowany sposób.
Hakami, na których “zawiesisz” swoje skojarzenia, powinny być elementy, które dobrze znasz – na przykład części ciała. Ważne, aby były ułożone w konkretnej kolejności, np. od góry do dołu. Zapamiętaj je dobrze, aby móc dopasować do nich kolejne informacje do zapamiętania. Choć brzmi to dość karkołomnie, to jednak tworzy schemat, dzięki któremu zapamiętasz wszystkie potrzebne elementy przemówienia.
Ćwiczenia językowe
O nich także nie możesz zapomnieć. W przypadku tłumaczeń ustnych szczególnie istotne jest, aby płynnie “przeskakiwać” z jednego języka na drugi, lecz umiejętność ta wymaga oczywiście wprawy i ćwiczeń. Możesz więc rozmawiać ze znajomymi mówiąc do nich w języku obcym podczas gdy oni będą mówili w języku polskim lub na odwrót.
Najważniejsza jest regularność ćwiczeń
Pamiętaj, że ćwiczyć należy codziennie – tylko wtedy masz szansę wytrenować swoją pamięć. Rób to choćby po kilka minut dziennie przy wykonywaniu codziennych czynności. Szybko zauważysz, że wykonujesz te ćwiczenia mimochodem, automatycznie. A wtedy zauważysz ich pozytywne skutki i ułatwisz sobie pracę.
W pracy tłumacza czy tłumacza przysięgłego, który podejmuje się tłumaczenia symultanicznego, liczy się doskonała znajomość języków ojczystego i obcego. Ale nawet perfekcyjnie znając język, np. angielski, nie odniesiesz dobrych efektów, jeśli będziesz zapominał o czym przed chwilą mówił orator. Dlatego ćwicz swoją pamięć – przypomina ona nieco mięsień. Gdy nie jest używana, zaczyna odmawiać posłuszeństwa.
